In de film The King’s Speech van Tom Hooper uit 2010 komt een fragment voor dat vaste leerstof zou moeten zijn voor elke adviseur, coach, begeleider of hulpverlener. Het fragment betreft de eerste ontmoeting tussen de prins (de latere koning George VI, gespeeld door Colin Firth) en Lionel (de stem-therapeut, gespeeld door Geoffrey Rush). Het toont op sublieme en inspirerende wijze hoe het spel van de intake professioneel gespeeld kan worden.

De intake en eerste ontmoeting vindt plaats in de werkruimte van Lionel. De prins is door zijn vrouw naar Lionel gestuurd in de hoop dat deze raad weet met het kwellende stotterprobleem van de prins dat hem steeds meer tot last is bij de invulling van zijn publieke taken. Andere ‘dokters’ (meestal kwakzalvers) die bij de prins aan huis kwamen, hadden het stotteren niet kunnen verhelpen en de prins alleen maar méér overstuur en argwanend gemaakt.

Lionel werkt bewust vanuit huis (onder het motto ‘my castle, my rules’). Als de prins bij Lionel aankomt, ontstaat er een verlegen, ongemakkelijke sfeer. De prins voelt zich duidelijk niet op zijn gemak buiten zijn eigen wereld en de shabby werkruimte van de dokter verwart hem. Ook Lionel die niet gewend is aan het milieu van de prins zie je zoeken naar woorden. Een speelgoedvliegtuigje dat in de werkruimte hangt geeft even afleiding, omdat ze daar beiden iets mee hebben, maar dat uitstel duurt niet lang. Dan moet het echte onderwerp op tafel komen in een intakegesprek tussen twee mensen die uit totaal verschillende werelden komen.

De prins gaat op uitnodiging van Lionel op een oude sofa zitten die tegen een kale, van behang ontdane, muur is geplaatst. Het onbehagen van de prins wordt zichtbaar doordat hij zijn jas aanhoudt, alsof hij elk moment wil kunnen vertrekken. Lionel pakt een stoel en gaat tegenover de prins zitten, maar staat direct weer op. Hij zet zijn stoel iets verder van de prins vandaan en verontschuldigt zich: ‘I was told not to sit too close’. Hij probeert zo aan de wereld van de prins tegemoet te komen en toont zijn respect. De prins zegt echter niets en er valt een lange stilte.

Om de stilte te verbreken, zegt Lionel beleefd: ‘Well I believe when speaking with a prince, one waits for the prince to choose the topic?’ Waarop de prins stotterend antwoordt: Waiting for me…to commence a conversation…one …can wait rather a long way.’ Met die woorden zet de prins de toon; hij past en legt het initiatief volledig bij Lionel neer. De hele houding van de prins straalt weerstand en wantrouwen uit. Hij zit er omdat hij gestuurd is, maar heeft totaal geen zin in het gesprek. Hij gaat zich zeker niet bloot geven aan een man uit een wereld waar hij niets mee heeft. De wil om van zijn kwaal afgeholpen te worden, blokkeert door de angst voor het vreemde.

Lionel voelt wat er aan de hand is en staat voor het vraagstuk hoe hij het vertrouwen van de prins kan winnen en hem kan verleiden uit zijn schulp te kruipen. Hij moet een veilig’ speelveld’ creëren waar ze elkaar op voet van gelijkwaardigheid kunnen ontmoeten.
De rest van het filmfragment staat volledig in het teken van dit speelveld en het opbouwen van een gelijkwaardige relatie. Lionel gebruikt prikkelende interventies om de prins uit zijn tent te lokken en hem te motiveren om iets van zichzelf te laten zien. Als de prins die eerste stap niet wil zetten, heeft de therapeutische aanpak van het stotterprobleem geen enkele kans van slagen. Er moet eerst een relationele basis van vertrouwen worden gelegd.

Lionel begint zijn interventies met de ongepaste vraag voor de prins: ‘do you know any jokes’, waarop de verbaasde prins afwerend, maar tegelijkertijd gevat antwoord geeft. De opponenten zijn duidelijk aan elkaar gewaagd en allebei op hun hoede. Lionel staat voor de lastige klus om de wil van de prins te activeren. Zijn messcherpe interventies maken heftige emoties bij de prins los; ze zorgen voor een spannende dialoog tussen de beide mannen.
Een prachtig voorbeeld binnen die dialoog is de ‘Bertie’-scene. In die scene bespreken ze hoe ze elkaar tijdens de bijeenkomst zullen noemen. Daarbij is Lionel volledig gericht op gelijkwaardigheid én de prins op het ontwijken daarvan, uit angst, als gelijke, zijn immense kwetsbaarheid te moeten tonen.

Tijdens het intakegesprek kan het steeds twee kanten op gaan. Of de prins en Lionel vinden elkaar en kunnen echt aan het werk, óf ze vinden elkaar niet en het valt direct uiteen.
Uiteindelijk gebeurt het laatste; de prins kapt ermee en vertrekt. Het is Lionel (nog) niet gelukt tot werkafspraken te komen, ondanks zijn meesterlijke interventiewerk.

Kijk (nog eens) naar het fragment om te zien hoe scherp het spel door Lionel gespeeld wordt en hoe het afloopt.